Kiến thức
Zeigarnik Effect: Vì sao khách hàng nhớ những việc chưa hoàn thành hơn?
Khách hàng nhớ gì nhất? Hiệu ứng Zeigarnik hé lộ bí mật tâm lý giúp bạn thu hút, giữ chân và thúc đẩy hành động hiệu quả trong marketing!

1. Định nghĩa Zeigarnik Effect
Hiệu ứng Zeigarnik (Zeigarnik Effect) là một hiện tượng tâm lý trong đó con người có xu hướng nhớ rõ những nhiệm vụ chưa hoàn thành hơn so với những nhiệm vụ đã hoàn thành. Nói cách khác, nếu một công việc bị gián đoạn hoặc chưa kết thúc, não bộ sẽ liên tục nghĩ về nó, tạo ra cảm giác "bất an" cho đến khi công việc đó được hoàn tất.

Ví dụ đơn giản: Khi bạn xem một bộ phim mà đến cao trào thì bị mất kết nối mạng, bạn sẽ cảm thấy khó chịu và liên tục nghĩ về nó cho đến khi có thể xem tiếp.
2. Nguồn gốc của hiệu ứng Zeigarnik
Hiệu ứng này được đặt theo tên của Bluma Zeigarnik, một nhà tâm lý học người Liên Xô. Vào những năm 1920, bà đã tiến hành một nghiên cứu thú vị: Quan sát cách các nhân viên phục vụ ghi nhớ đơn hàng của khách hàng.
Bà nhận thấy rằng nhân viên phục vụ có thể nhớ rất chi tiết những món ăn của khách hàng khi đơn hàng chưa được thanh toán. Tuy nhiên, khi khách đã thanh toán, họ nhanh chóng quên đi thông tin này. Điều này chứng minh rằng não bộ có xu hướng lưu trữ thông tin chưa hoàn thành tốt hơn, và khi công việc hoàn tất, nó sẽ bị loại bỏ khỏi trí nhớ để nhường chỗ cho những thông tin khác quan trọng hơn.
3. Ý nghĩa và tác dụng của hiệu ứng Zeigarnik
Hiệu ứng Zeigarnik có nhiều tác động mạnh mẽ trong tâm lý học nhận thức, học tập và đặc biệt là trong marketing. Một số ý nghĩa quan trọng của hiệu ứng này bao gồm:
- Gây tò mò và thu hút sự chú ý: Khi một thông điệp bị bỏ lửng hoặc chưa hoàn tất, người đọc sẽ cảm thấy hứng thú và muốn tìm hiểu tiếp.
- Thúc đẩy hành động: Nếu khách hàng đang ở giữa một quá trình mua hàng nhưng chưa hoàn thành, họ có xu hướng quay lại để tiếp tục.
- Cải thiện ghi nhớ: Những quảng cáo hay chiến dịch marketing sử dụng yếu tố "bỏ ngỏ" sẽ giúp thương hiệu in sâu vào trí nhớ của khách hàng.
4. Ứng dụng của hiệu ứng Zeigarnik trong marketing
Hiệu ứng Zeigarnik được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực marketing, từ thiết kế website đến nội dung quảng cáo. Dưới đây là một số cách sử dụng phổ biến:
a. Call-to-Action (CTA) mạnh mẽ
Sử dụng những CTA khiến khách hàng cảm thấy một nhiệm vụ chưa hoàn tất, chẳng hạn:
- “Bạn đã đi được 50% chặng đường – Hoàn thành đăng ký ngay!”
- “Chỉ còn một bước nữa để nhận ưu đãi, hãy nhập email của bạn!”
b. Sử dụng "cliffhanger" trong content marketing
Các bộ phim truyền hình thường kết thúc tập phim bằng một tình huống căng thẳng để khán giả tò mò và tiếp tục xem tập sau. Trong marketing, bạn có thể áp dụng tương tự bằng cách:
- Viết bài blog với tiêu đề hấp dẫn nhưng chỉ cung cấp một phần nội dung, phần còn lại yêu cầu người đọc đăng ký để nhận.
- Sử dụng email marketing với chủ đề kích thích sự tò mò: “Chúng tôi có một bí quyết tăng doanh số, nhưng trước hết...”
c. Giữ chân khách hàng với giỏ hàng chưa hoàn tất
Các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada hay Amazon đều sử dụng hiệu ứng Zeigarnik bằng cách gửi email nhắc nhở khi khách hàng bỏ dở giỏ hàng.
Ví dụ: “Bạn quên một món hàng trong giỏ! Hoàn tất đơn hàng ngay để không bỏ lỡ ưu đãi.”
d. Tạo chuỗi nội dung nhiều phần
Nhiều thương hiệu tạo các bài đăng, video hoặc email theo chuỗi để giữ chân khách hàng. Nếu bài viết đầu tiên chỉ tiết lộ một phần câu chuyện, người xem sẽ muốn theo dõi các phần tiếp theo để khám phá toàn bộ nội dung.
5. Ví dụ/Case study thực tế về hiệu ứng Zeigarnik
Case study: Netflix và các nền tảng phim trực tuyến
Netflix là một trong những bậc thầy áp dụng hiệu ứng Zeigarnik để giữ chân người xem. Họ thiết kế cách các tập phim kết thúc bằng những tình huống kịch tính (cliffhanger), khiến người xem không thể dừng lại và tiếp tục binge-watching.
Case study: LinkedIn và quá trình hoàn thành hồ sơ
LinkedIn sử dụng thanh tiến trình (% hoàn thành) để khuyến khích người dùng điền đầy đủ hồ sơ cá nhân. Nếu bạn mới nhập được 50%, LinkedIn sẽ nhắc nhở: “Bạn chỉ còn 3 bước nữa để hoàn thành hồ sơ và tăng cơ hội việc làm lên 40%.” Điều này kích thích người dùng quay lại và hoàn tất quá trình.

6. Lưu ý khi áp dụng hiệu ứng Zeigarnik
Dù hiệu ứng này rất hiệu quả, nhưng nếu lạm dụng có thể gây phản tác dụng. Một số lưu ý quan trọng:
- Tránh làm khách hàng khó chịu: Nếu tạo quá nhiều gián đoạn hoặc làm nội dung quá mơ hồ, khách hàng có thể mất hứng thú.
- Cân nhắc độ dài của quá trình chưa hoàn tất: Nếu kéo dài quá lâu, người dùng có thể quên mất thay vì tiếp tục.
- Kết hợp với UX/UI hợp lý: Các trang web, ứng dụng nên thiết kế giao diện trực quan, dễ tiếp cận để khách hàng có thể hoàn tất quá trình một cách thuận tiện.
Kết luận
Hiệu ứng Zeigarnik là một công cụ mạnh mẽ trong marketing giúp tăng khả năng ghi nhớ thương hiệu, giữ chân khách hàng và thúc đẩy hành động. Khi áp dụng đúng cách, nó có thể giúp doanh nghiệp cải thiện tỷ lệ chuyển đổi và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Hãy thử áp dụng hiệu ứng Zeigarnik vào chiến lược marketing của bạn ngay hôm nay để tạo ra sự tò mò và thu hút khách hàng hiệu quả hơn!
Cũ hơn

Sales Funnel là gì? Tối ưu phễu bán hàng để chuyển đổi khách hàng hiệu quả hơn
Trong bối cảnh hành vi mua sắm phức tạp, doanh nghiệp không thể chỉ chăm chăm vào bán hàng mà cần xây dựng hành trình mua một cách có chiến lược. Đó là lý do Sales Funnel trở thành công cụ quan trọng.

Customer Lifetime Value (CLV) là gì? Cách tính và tối ưu giá trị vòng đời khách hàng cho doanh nghiệp hiện đại
Customer Lifetime Value (CLV) – hay còn gọi là giá trị vòng đời khách hàng – là một trong những chỉ số quan trọng nhất trong hoạt động kinh doanh hiện đại.

USP là gì? Yếu tố không thể thiếu để thương hiệu trở nên khác biệt
Trong một thị trường cạnh tranh khách hàng ngày càng khó tính. Vậy điều gì khiến họ dừng lại, chú ý và chọn bạn? Câu trả lời nằm ở USP – Unique Selling Point, hay còn gọi là điểm bán hàng độc nhất.

Tagline, Slogan và Key Message khác nhau thế nào? Cách xây dựng thông điệp thương hiệu hiệu quả
Trong thế giới marketing, “Tagline”, “Slogan” và “Key Message” thường dễ bị nhầm lẫn. Đều là những “tuyên ngôn thương hiệu”, nhưng mỗi yếu tố lại đóng vai trò khác nhau trong chiến lược truyền thông

MNC, SME là gì? So sánh hai mô hình doanh nghiệp trong kỷ nguyên toàn cầu hóa
Trong bức tranh kinh tế toàn cầu hóa, hai mô hình doanh nghiệp nổi bật là các Tập đoàn Đa quốc gia (MNC) và Doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME). Cả hai đều đóng vai trò thiết yếu trong thời kì đổi mới