5 Case Study tiêu biểu về việc sử dụng Business Model Canvas (BMC)

Khám phá cách Amazon, Google, Skype, Airbnb và Uber áp dụng Business Model Canvas để tối ưu hóa chiến lược và tạo giá trị trong thị trường cạnh tranh.

1. Amazon 

Amazon, một "ông lớn" trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến. Mô hình kinh doanh của Amazon được xem là một trong những minh họa xuất sắc nhất về cách sử dụng các kênh trong Business Model Canvas. Công ty này phục vụ hai phân khúc khách hàng chính: khách hàng bán lẻ và khách hàng doanh nghiệp.

Về các hoạt động chính, mô hình kinh doanh của Amazon tập trung vào các hoạt động cốt lõi như xử lý đơn hàng nhanh chóng, giao hàng đúng thời hạn và hệ thống vận chuyển hiệu quả. Đồng thời, việc duy trì và phát triển các mối quan hệ đối tác chiến lược với các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển đã góp phần đảm bảo hoạt động kinh doanh được diễn ra trơn tru.

Trong mô hình này, nguồn doanh thu chủ yếu đến từ doanh số thương mại điện tử, dịch vụ đăng ký và dịch vụ AWS. Trong khi đó, cơ cấu chi phí tập trung vào việc xử lý đơn hàng, dịch vụ vận chuyển và đầu tư vào hạ tầng công nghệ. Nhờ vậy, Amazon có thể mở rộng quy mô một cách hiệu quả và liên tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu thị trường luôn thay đổi.

2. Google 

Khi nói về ví dụ trong Business Model Canvas về quan hệ khách hàng, không thể không nhắc đến Google. Điểm đặc biệt đầu tiên trong mô hình kinh doanh của Google là công ty này phục vụ nhiều nhóm khách hàng khác nhau, bao gồm: những người sử dụng dịch vụ miễn phí (như tìm kiếm thông tin), nhóm người cung cấp nội dung và các nhà quảng cáo trả tiền để hiển thị quảng cáo trên Google.

Về nguồn doanh thu, Google kiếm tiền chủ yếu từ các nhà quảng cáo – những người đặt quảng cáo xuất hiện trong kết quả tìm kiếm hoặc trên các website. Doanh thu này giúp chi trả cho các dịch vụ miễn phí mà Google cung cấp cho hai nhóm khách hàng còn lại: người tìm kiếm và người cung cấp nội dung.

Tài nguyên chính của Google là nền tảng tìm kiếm, bao gồm Google.com, AdSense dành cho chủ sở hữu nội dung (người cung cấp nội dung) và AdWords dành cho nhà quảng cáo. Các hoạt động chiến lược chính của Google tập trung vào việc quản lý nền tảng và duy trì hạ tầng công nghệ  để hỗ trợ.

Đối tác chính của Google gồm có các nhà cung cấp nội dung – nguồn tạo ra phần lớn doanh thu gián tiếp của công ty, vì nhà quảng cáo cần các nhà cung cấp nội dung này để hiển thị quảng cáo. Một nhóm đối tác quan trọng khác là các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEMs), những người sản xuất điện thoại di động và sử dụng hệ điều hành của Google miễn phí. Đổi lại, các thiết bị này thường mặc định sử dụng công cụ tìm kiếm Google, từ đó gia tăng số lượng người dùng trong hệ sinh thái và tăng doanh thu cho Google.

3. Skype 

Mô hình kinh doanh thứ ba là Skype. Trong Business Model Canvas, Skype mang đến hai giá trị cốt lõi quan trọng: thứ nhất, khả năng thực hiện các cuộc gọi qua internet, bao gồm cả gọi video miễn phí; thứ hai, cung cấp dịch vụ gọi điện thoại với chi phí thấp.

Về nguồn doanh thu, Skype áp dụng mô hình kinh doanh freemium. Phần lớn người dùng sử dụng dịch vụ miễn phí để gọi qua internet, trong khi khoảng 10% người dùng trả phí cho các dịch vụ cao cấp hoặc trả trước.

Skype cũng là một ví dụ điển hình về quan hệ khách hàng trong Business Model Canvas. Nền tảng viễn thông này chủ yếu hoạt động theo mô hình tự phục vụ, nơi khách hàng tự tìm kiếm sự hỗ trợ qua trang web hỗ trợ của Skype. Các kênh chính để kết nối với khách hàng bao gồm trang web chính thức Skype.com và các đối tác thương hiệu sản xuất tai nghe.

4. Airbnb

Mô hình kinh doanh của Airbnb tập trung vào hai nhóm khách hàng quan trọng: du khách muốn tìm kiếm chỗ ở độc đáo, giá cả phải chăng và chủ nhà muốn kiếm thêm thu nhập từ việc cho thuê nhà. Giá trị cốt lõi của Airbnb nằm ở việc cung cấp nhiều lựa chọn chỗ ở riêng tư với chi phí hợp lý, đồng thời mang lại trải nghiệm sống như người bản địa.

Hoạt động chính của Airbnb bao gồm việc duy trì nền tảng, hỗ trợ khách hàng và thực hiện nghiên cứu hành vi của người dùng. Các nguồn doanh thu chính đến từ phí đặt chỗ và phí tiếp thị liên kết, trong khi tài nguyên cốt lõi là cộng đồng mạnh mẽ gồm khách thuê và chủ nhà, cùng với nền tảng kỹ thuật số của công ty.

Về cơ cấu chi phí, Airbnb chủ yếu đầu tư vào việc phát triển nền tảng và chiến lược marketing để thu hút thêm người dùng và củng cố vị thế trên thị trường.

5. Uber

Ví dụ tiếp theo về Business Model Canvas là Uber, công ty vận tải lớn nhất thế giới. Uber phục vụ hai phân khúc khách hàng chính: người đi xe - những người mong muốn sự tiện lợi và nhanh chóng trong việc di chuyển, và tài xế - những người muốn linh hoạt trong thu nhập. 

Về nguồn lực cốt lõi, Uber vận hành qua một ứng dụng tự phục vụ, tận dụng hiệu ứng mạng lưới giữa tài xế và người đi xe. Các đối tác chính bao gồm tài xế, nhà cung cấp công nghệ, và thậm chí cả các tổ chức tài chính hỗ trợ hoạt động của công ty.

Các yếu tố chi phí chính tập trung vào việc duy trì nền tảng, quảng cáo cho nền tảng và chi phí cho việc tuân thủ các quy định pháp lý. Nguồn doanh thu chính của Uber đến từ hoa hồng trên giá cước. Nghĩa là, với mỗi giao dịch, Uber sẽ nhận được một phần tiền từ số tiền mà tài xế kiếm được thông qua các chuyến xe.

Kết luận

Các công ty như Amazon, Google, Skype, Airbnb và Uber đã tận dụng Business Model Canvas để xây dựng và tối ưu hóa chiến lược kinh doanh trong các lĩnh vực khác nhau. Mỗi doanh nghiệp có cách tiếp cận riêng biệt, nhưng đều chú trọng vào việc tạo ra giá trị cho khách hàng, tối ưu hóa nguồn lực và phát triển các dòng doanh thu bền vững. Amazon tập trung vào hệ thống vận hành và mở rộng quy mô thương mại điện tử; Google khai thác mô hình quảng cáo trực tuyến để duy trì dịch vụ miễn phí; Skype áp dụng mô hình freemium để tối đa hóa người dùng; Airbnb xây dựng nền tảng kết nối chủ nhà và du khách; trong khi Uber tận dụng công nghệ để tạo ra hệ sinh thái vận tải linh hoạt. Qua các ví dụ này, Business Model Canvas không chỉ giúp doanh nghiệp định hình chiến lược rõ ràng mà còn là công cụ quan trọng để đổi mới và cạnh tranh trên thị trường.